Lên ngôi báu

Vua Charles II qua đời vào năm 1685 sau khi cải theo Công giáo trong lúc hấp hối.[58] Không có một người con hợp pháp nào, vua Charles II được kế thừa bởi em trai mình, vua James lên ngôi, lấy vương hiệu James II với tư cách là vua Anh, và James VII với tư cách là vua Scotland. Lúc này, không có ai phản đối sự lên ngôi của ông, và có những bản tin được lan truyền trong nhân dân đã ca ngợi việc kế ngôi đúng đắn của ông.[59] Vị tân vương mong muốn nhanh chóng làm lễ đăng quang, và ông được gia miện tại Tu viện Westminster vào ngày 23 tháng 4 năm 1685.[60] Nhà vua triệu tập Quốc hội mới vào tháng 5 năm 1685, Quốc hội này lấy tên là "Quốc hội Trung quân" và có thiện chí với ông trong lúc đó, nhà vua cũng huấn lệnh rằng phần lớn những người từng muốn loại trừ ông sẽ được tha tội nếu họ ưng thuận sự trị vì của ông.[59] Phần lớn các quan lại của tiên vương Charles II đều tiếp tục giữ chức, chỉ có những ngoại lệ là các anh vợ của tân vương James II là Bá tước Clarendon và Bá tước Rochester đều được thăng chức, còn Halifax bị giáng chức.[61] Quốc hội dành cho James một khoản trợ cấp cả đời rất hào phóng, bao gồm các khoản tiền lấy từ loại thuế tonnage and poundage đánh vào rượu nhập khẩu và các loại thuế riêng khác dành cho nhà vua.[62] Quốc vương James II làm việc chăm chỉ hơn vua anh Charles II, nhưng ít thiện ý thỏa hiệp hơn, khi các quân sư không đồng tình với ông.[63]

Hai cuộc nổi dậy

Ít lâu sau khi lên ngôi, tân vương James II phải đối phó với một phong trào nổi dậy ở miền Nam Anh Quốc, do cháu trai ông là Công tước của Monmouth lãnh đạo, và một cuộc nổi dậy khác tại Scotland do Archibald Campbell, Bá tước của Argyll khởi xướng.[64] Cả Argyll và Monmouth đều tiến quân từ Holland, nơi cháu đồng thời là con rể của vua James II - William xứ Orange - quên ngăn cản họ hoặc chấm dứt việc chiêu mộ binh sĩ của họ.[65] Argyll đi thuyền đến xứ Scotland và, khi đặt chân lên đây, tuyển thêm binh lính chủ yếu từ gia tộc Campbell của ông ta.[66] Nhà vua nhanh chóng đàn áp cuộc nổi dậy, và bản thân Argyll bị bắt sống tại Inchinnan vào ngày 18 tháng 6 năm 1685.[66] Argyll không bao giờ trở thành một mối đe dọa đáng kể đối với nhà vua bởi vì ông ta đến nơi với một lực lượng ít hơn 300 người và không thể kêu gọi được nhiều hơn để gia nhập và chiến đấu dưới ngọn cờ của mình.[67] Argyll sau đó bị dẫn độ đến Edinburgh. Tại đây, Argyll không bị xét xử gì bởi trước đó ông đã bị xử và kết án tử hình. Nhà vua phê chuẩn cái án này và ra lệnh Argyll phải bị xử tử trong vòng ba ngày sau khi lệnh phê chuẩn của mình đến nơi.

Quân nổi dậy của Monmouth và Argyll có phối hợp với nhau, như Monmouth còn nguy hiểm hơn đối với nhà vua. Monmouth xưng vương tại Lyme Regis vào ngày 11 tháng 6.[68] Ông ta tìm cách chiêu mộ binh sĩ, nhưng không thể xây dựng một đội quân đủ mạnh để đánh bại dù một đội quân thường trực bé nhỏ của nhà vua.[69] Quân Monmouth tấn công Quân đội nhà vua vào ban đêm, nhằm đánh úp Quân đội nhà vua, nhưng bị đánh tan tác trong trận Sedgemoor.[69] Quân đội nhà vua, do Feversham và Churchill thống lĩnh, nhanh chóng phá tan quân Monmouth non yếu.[69] Bản thân Monmouth bị bắt sống và bị hành quyết tại Tháp Luân Đôn vào ngày 15 tháng 7.[70] Các Thẩm phán do nhà vua chỉ định—người nổi bật nhất có lẽ là Nam tước George Jeffreys—kết án nhiều phiến quân tội đi đày để lao công khổ sai ở các thuộc địa của Anh tại Caribe trong một loạt các phiên xử án về sau được gọi là Các phiên tòa đại hình đẫm máu (Bloody Assizes).[71] Khoảng chừng 250 phiến quân bị xử tử.[70] Dù cả hai cuộc nổi dậy đều bị dập tắt rất dễ dàng, chúng cũng làm cho quyết tâm chống các kẻ thù của James thêm cứng rắn và đồng thời cũng làm gia tăng sự nghi ngờ của ông đối với người Hà Lan.[72]

Chế độ quân chủ chuyên chế và chính sách tự do tôn giáo

Để bảo vệ bản thân chống những cuộc bạo loạn khác, nhà vua tìm kiếm sự an toàn bằng việc tăng cường một lực lượng Quân đội thường trực.[73] Điều này khiến ông mất lòng dân, không chỉ vì các binh sĩ gây rối trong các thị trấn, mà còn vì nó còn ngược lại với truyền thống nước Anh là chỉ giữ một lực lượng Quân đội chuyên nghiệp trong thời bình.[74] Quốc hội còn tỏ ra lo ngại hơn nữa khi James sử dụng đặc quyền của nhà vua (Royal Prerogative) để cho phép những người theo Công giáo chỉ huy nhiều Trung đoàn Bộ binh mà không cần phải tuyên thệ theo như yêu cầu của luật Khảo sát.[73] Khi Quốc hội vốn từng ủng hộ James phản đối những chính sách này, nhà vua ra lệnh cho Quốc hội ngừng họp vào tháng 11 năm 1685, một hành động ông không bao giờ lặp lại trong suốt thời gian mình nắm quyền.[75] Đầu năm 1686, hai bức thư của vua Charles II được tìm thấy trong tủ sắt và trong phòng nhỏ của ông chứa đựng những lý lẽ ủng hộ Công giáo trước Kháng Cách. Vua James II cho phát hành những bức thư này với một lời tuyên bố do ông ký tên và thách thức Tổng Giám mục Canterbury và toàn bộ các Giám mục Anh giáo trong Thượng viện Anh bác lại những lý lẽ của Charles II: "Hãy để cho Trẫm có một câu trả lời mạnh mẽ theo kiểu của một quý ông; và nó có thể có tác dụng trong việc các Ngươi quá muốn để Trẫm đứng đầu Giáo hội".[76] Tổng Giám mục Canterbury từ chối việc này, lấy cớ là tôn kính vị tiên vương Charles II.[77]

Nhà vua chủ trương xóa bỏ Hình Luật (Penal Law) tại cả ba Vương quốc của ông, nhưng không có phép những người bất đồng được quyền cầu xin vua cứu vãn khỏi Hình Luật.[78] Bằng lời lẽ do chính mình nghĩ ra, James bày tỏ căm phẫn về việc nhiều người thiếu thận trọng trong chủ trương bãi bỏ Hình Luật chống lại những người theo Kháng Cách.[79] Khi Quốc hội Scotland mở phiên họp vào năm 1685, James gửi một bức thư đến để tuyên bố nguyện vọng của mình trong việc làm ra những Hình Luật mới chống lại những tín đồ khó dạy bảo theo Giáo hội Trưởng Lão và than phiền rằng ông không thể giá lâm tới tận nơi để mà giới thiệu điều luật đó. Đáp lại, Quốc hội Scotland thông qua một bộ luật quy định rằng "bất cứ ai truyền giáo trong một cuộc tập hợp tôn giáo bất hợp pháp trong nhà, hay là người tham gia một cuộc tập hợp tôn giáo bất hợp pháp ngoài trời, bao gồm cả người tham gia và người truyền đạo, sẽ bị phạt tội chết và tịch biên gia sản".[80] Vào tháng 3 năm 1686, James gửi một bức thư cho Hội đồng Cơ mật Scotland nhằm vận động sự khoan thứ cho Công giáo nhưng vẫn tiếp tục các chính sách ngược đãi Giáo hội Trưởng Lão, lấy lý do là việc những thành viên hội này từ chối ưng thuận những nguyện vọng của ông.[81] Hội đồng Cơ mật giải thích rằng họ chỉ sẽ ban những giảm nhẹ cho những người theo Công giáo nếu một sự giảm nhẹ tương tự cho những người Covenanter (những người theo Giáo hội Trưởng Lão ở Scotland) và nếu James hứa sẽ không cố làm gì phương hại tới phong trào Kháng Cách. James đồng ý và ông ra một chỉ dụ giảm nhẹ sự ngược đãi cho Giáo hội Trưởng lão nhưng không phải là sự khoan thứ hoàn toàn giống như bên Công giáo, ông tuyên bố rằng Kháng Cách là một tà giáo và ông không hứa là sẽ không định kiến một tà giáo.[82]

Nhà vua phong cho các tín đồ Công giáo La Mã những chức vụ cao nhất trong các Vương quốc của ông, và tiếp kiến vị Sứ thần của Tòa Thánh là Ferdinando d'Adda tại cung đình Anh Quốc - vị sứ giả đầu tiên từ Roma tới Luân Đôn kể từ thời kỳ trị vì của Nữ hoàng Mary I.[83] Edward Petre, linh mục nghe xưng tội thuộc Dòng Tên của James, là một nhân vật đặc biệt gây ra sự giận dữ trong giới Kháng Cách.[84] Khi quan Khâm Sai Thượng thư (King's Secretary of State) là Robert Spencer bắt đầu việc đưa các nhân vật Công giáo được sủng ái vào trong triều đình thì James bắt đầu mất đi sự tin tưởng của rất nhiều người ủng hộ ông theo Anh giáo.[85] Ngoài ra, Spencer còn thanh trừng cả những người anh em rể theo Anh giáo của nhà vua và những người ủng hộ họ.[85] Tín đồ Công giáo chiếm chưa tới một phần mười lăm dân số Anh.[86] Vào tháng 5 năm 1686, James cần phải có được một phán quyết từ các tòa án Thông luật Anh để chứng minh quyền của nhà vua không màn đến các bộ luật của Quốc hội là một quyền hợp pháp. Ông thải hồi toàn bộ những thẩm phán không cùng quan điểm trong vấn đề này cũng như cả vị Trưởng quan Phụ trách Pháp luật (Solicitor General) của Triều đình Heneage Finch.[87] Vụ kiện tụng này, được gọi là Godden kiện Hales xác nhận quyền tự quyết định của nhà vua[88] với mười một trên mười hai vị Thẩm phán ở Godden đưa ra phán quyết thuận cho quyền này của nhà vua.[89]

Vào năm 1687, ông ban hành Tuyên ngôn Đặc ân (Declaration of Indulgence), còn gọi là Tuyên ngôn Tự do Đức tin (Declaration for Liberty of Conscience), theo đó ông sử dụng đặc quyền của mình để phủ nhận hiệu lực của các bộ luật trừng trị các tín đồ Công giáo và những người bất đồng theo Kháng Cách.[90] Để quần chúng đồng tình với chính sách tự do tôn giáo của mình, James thân hành đến miền Tây nước Anh để diễn thuyết với thần dân vào Mùa Hè năm 1687. Trong một bài phát biểu ở Chester, ông nói "giả sử... có một bộ luật quy định tất cả người da đen phải bị giam giữ, nó hẳn thật là vô căn cứ và cũng giống như thế nếu chúng ta sinh sự với người khác chỉ vì họ có những quan điểm hoặc những thái độ [về đức tin] không giống chúng ta".[91] Trong thời gian đó, vua James II cũng ban hành chính sách tự do một phần ở xứ Scotland, dùng đặc quyền của ông để mang lại sự tự do cho các tín đồ Công giáo và tự do một phần cho các tín đồ Trưởng Lão.[92]

Vào năm 1688, James ra lệnh cho tất cả các linh mục Anh giáo phải đọc bản Tuyên ngôn trước giáo dân nhà thờ của mình. Việc này càng làm các Giám mục Anh giáo trở nên xa cách với người đứng đầu Giáo hội.[93] Tuy bản tuyên ngôn làm cho James có được sự biết ơn ít ỏi từ những tín đồ Công giáo và người biệt giáo, nó làm cho đồng minh truyền thống của hoàng gia là Giáo hội Anh giáo lâm vào thế khó xử khi bị bắt buộc phải tự giảm bớt quyền lợi của mình.[93] James còn gây nên những phản ứng chống ông mạnh hơn khi ông tìm cách giảm bớt sự độc quyền của Anh giáo trong giáo dục.[94] Ở Đại học Oxford, James làm mất lòng các tín đồ Anh giáo khi ông cho phép các tín đồ Công giáo giữ các chức vụ quan trọng trong hai trường lớn nhất của Oxford là Christ Church và University College. Ngoài ra, James còn tìm cách buộc những Ủy viên Kháng cách của Đại học Magdalen College (cũng thuộc Oxford) phải bầu Anthony Farmer, một người có nhiều tai tiếng và được xem là một tín đồ Công giáo bí mật,[95] làm giám đốc khi mà vị giám đốc đương quyền qua đời. Việc này vi phạm quyền tự quyết của các Ủy viên trong việc tự do bầu chọn các ứng cử viên.[94]

Vào năm 1687, nhà vua chuẩn bị đưa những người ủng hộ ông vào Quốc hội, để Quốc hội có thể xóa bỏ Luật Khảo sát và Hình Luật. Những người Anh ly khai khỏi Giáo hội Anh giáo thuyết phục vua James II bằng cách khẳng định rằng họ ủng hộ ông và ông có thể khỏi cần phải lệ thuộc vào các tín đồ Anh giáo và phái Tory. James mở một cuộc thanh trừng toàn diện nhắm vào các quan lại dưới quyền chống lại kế hoạch của ông, bổ nhiệm các khâm sai (lords-lieutenant) mới và tổ chức lại các hội đồng chính quyền các thành thị và các phường hội.[96] Vào tháng 10, James ra lệnh cho các quan Khâm sai ở các tỉnh chất vấn các thành viên Hội đồng Hòa Bình ba câu hỏi tiêu chuẩn: liệu họ có đồng ý bãi bỏ Luật Khảo sát và Hình luật, liệu họ có trợ giúp các ứng cử viên có ý định làm thế và liệu họ có chấp nhận Tuyên ngôn Đặc ân. Trong vòng ba tháng đầu năm 1688, hàng trăm người trả lời một cách thù địch ba câu hỏi trên bị bãi chức.[97] Bên cạnh đó, các thuộc cấp của nhà vua được trao quyền tiền trảm hậu tấu thanh trừng các Hội đồng chính quyền để cố gắng tạo ra vĩnh viễn một guồng máy bầu cử phục tùng hoàng gia.[98] Cuối cùng, vào ngày 24 tháng 8 năm 1688, James đòi công bố các lệnh mở một cuộc tổng tuyển cử.[99] Tuy nhiên, nhận được tin Vương công William xứ Orange sắp đổ bộ lên Anh Quốc, James rút lại các lệnh và gửi thư cho các khâm sai thẩm ra các cáo buộc về việc lạm quyền diễn ra khi xây dựng điều lệ và chuẩn bị cho bầu cử như là một phần của sự nhượng bộ của James để có được sự ủng hộ.[100]